اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه و سرطان 

اختلال استرس پس از سانحه یک اختلال اضطرابی است که فرد پس از تجربه ی موقعیتی ترسناک یا تهدید کننده ی حیات به آن مبتلا می شود. این اختلال معمولا پس از تجربه ی وقایع ذیل ایجاد می گردد:
• جنگ
• حملات جسمی و جنسی 
• بلایای طبیعی 
• تصادفات جدی 
اختلال استرس پس از سانحه مجموعه ای از علائم و نشانه های مشخص می باشد که بسیاری از بازماندگان حوادث استرس زا به آن مبتلا می شوند. افراد مبتلا به بیماری سرطان نیز ممکن است اختلال استرس پس از سانحه را تجربه کنند. نتایج یک مطالعه حاکی از آن است که تقریبا از هر 4 زن مبتلا به سرطان سینه 1 زن این اختلال را تجربه کرده است. هنگامی که فرد با تشخیص سرطان روبرو می شود، طیف وسیعی از واکنش های طبیعی را نشان می دهد:
• افکار ترسناک تکرار شونده و مداوم 
• حواس پرتی و برانگیختگی هیجانی
• مشکلات در خواب
• احساس جدایی و گسست از خود و واقعیت 
همچنین ممکن است بیماران احساس شوک، ترس، ناامیدی و درماندگی یا وحشت را نیز تجربه کنند. تجربه ی این احساسات ممکن است منجر به ابتلای فرد به اختلال استرس پس از سرطان گردد که شباهت بسیاری به اختلال استرس پس از سانحه دارد. در صورتی که با گذشت زمان احساسات اضطراب، ترس، نگرانی و وحشت از بین نرود، شدت این احساسات افزایش یابد و در نهایت منجر به بروز اختلال در عملکرد فرد در فعالیت های روزانه گردد، ممکن است با بروز اختلال استرس پس از سانحه روبرو باشیم. سایر علائم این اختلال عبارتند از:
- کابوس های شبانه و فلش بک های ناخواسته
- اجتناب از رویارویی با مکان ها، رویدادها، افراد یا سایر مواردی که خاطرات منفی فرد را زنده می کنند
- تجربه ی احساسات شدید مانند احساس گناه، ناامیدی یا شرم
- مشکلات در خواب و تمرکز
- احساس مداوم ترس یا خشم
- از دست دادن علاقه به فعالیت ها و افرادی که قبلا برای فرد لذت بخش بوده اند
- رفتارهای خود آسیب رسان مانند سوءمصرف الکل و مواد مخدر
- تجربه ی افکار ترسناک ناخواسته
- مشکل در تجربه ی هیجانات
ماهیت تجربه ی علائم اختلال استرس پس از سانحه برای هر فرد متفاوت است. این علائم ممکن است ظاهر شوند و از بین بروند. این علائم معمولا در سه ماه اولیه پس از تجربه ی یک رویداد آسیب زا یا چندین ماه یا حتی سال ها پس از یک واقعه ی استرس زا تجربه می شوند. در صورتی که هرکدام از علائمی که به آن ها اشاره شده است را تجربه می کنید و این علائم بیش از یک ماه طول کشیده است، با کادر درمان و پزشک معالج خود در ارتباط باشید و ایشان را نسبت به تجربه ی خود مطلع سازید.
ممکن است برخی عوامل، احتمال ابتلای بیمار به اختلال استرس پس از سانحه را کاهش دهند:
• برخورداری از حمایت اجتماعی کافی از سمت خانواده و دوستان 
• در اختیار داشتن اطلاعات واضح و شفاف مرتبط با ماهیت بیماری و مرحله ای که بیمار در آن قرار دارد
• برخورداری از رابطه ی اثربخش و حمایتگرانه با پزشک معالج و تیم درمان 

در ادامه به چند مورد از عوامل ریسک ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه اشاره شده است:
• افرادی که قبل از دریافت تشخیص سرطان به این اختلال مبتلا بوده اند یا اختلات روان شناختی دیگری را تجربه کرده اند
• افراد عضو گروه های اقلیت (از جمله زنان سرپرست خانوار، و ...)
• افرادی که سطح بالایی از استرس را به صورت کلی تجربه می کنند
• افرادی که از راهبردهای اجتنابی برای مقابله با استرس استفاده می کنند مانند سو مصرف مواد و الکل
• افرادی که تحصیلات پایین تری دارند
• افرادی که درآمد کمی دارند یا درآمدی ندارند
• افراد مجرد

درمان اختلال استرس پس از سانحه
این اختلال قابل درمان است. با توجه به علائم و نشانه های خاص و موقعیت هر فرد، درمان می تواند متفاوت باشد. در ادامه به درمان های رایج اشاره خواهد شد:
روان درمانی
روان درمانی به معنای مراجعه فرد به متخصص سلامت روان که تجربه ی درمان اختلال استرس پس از سانحه را دارد می باشد. در روند روان درمانی به فرد کمک می شود تا با تغییر الگوهای تفکر خویش رفتارهای خود را تغییر دهد. در جریان روان درمانی با رویکرد درمان رفتاری شناختی به بیماران کمک می شود تا:
- علائم و نشانه های خاص خود را بشناسند
- راه هایی به منظور مدیریت استرس و مقابله کردن با آن می آموزند
- از الگوهایی فکری که منجر به بروز پریشانی هیجانی در آن ها می شود آگاه می شوند و سبک های سازگارانه تر تفکر را می آموزند
- نسبت به محرک های ناراحت کننده حساسیت کمتری را تجربه کنند 
درمان دارویی
به منظور مدیریت علائم اختلال استرس پس از سانحه مانند غم، اضطراب، خشم و... داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی توسط پزشک متخصص تجویز می شود. معمولا دارو درمانی به همراه روان درمانی بهترین نتیجه در مدیریت این اختلال را به وجود می آورند.
گروه های حمایتی
این گروه‌‌ها به افراد کمک می‌‌کنند تا با جنبه‌های عاطفی سرطان کنار بیایند. آنها برای بیماران شرایطی قابل اطمینان فراهم می‌‌کنند تا بتوانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از تجربیات دیگر افراد با شرایط مشابه استفاده کنند. تحقیقات نشان می‌‌دهد که گروه‌‌های حمایتی به افراد مبتلا به سرطان کمک می‌‌کنند تا کمتر احساس افسردگی و اضطراب کنند و امیدوارتر شوند.